Cùng với những người bạn yêu thích xê dịch, sau một tuần rong ruổi cao nguyên đá, chúng tôi chọn Nặm Đăm làm điểm dừng chân để kết thúc chuyến đi về miền đất địa đầu Tổ quốc. Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi về vùng quê này là vẻ đẹp hoang sơ, êm đềm đến ngỡ ngàng. Xã hội hiện đại có hối hả thế nào thì người Dao ở đây vẫn giữ nhịp sống thư thái, hòa mình vào thiên nhiên. Những ngôi nhà trình tường đất ẩn hiện trong làn sương mờ ảo, thấp thoáng bóng phụ nữ mặc trang phục dân tộc đi lại nhẹ nhàng khiến người ta có cảm giác như đang lạc vào miền cổ tích.

Người dân luôn mặc trang phục truyền thống trong sinh hoạt thường ngày.

Nằm nép mình trong một thung lũng xinh đẹp, cách núi đôi Quản Bạ không quá xa, Nặm Đăm được thiên nhiên ưu đãi bầu không khí trong lành, cảnh sắc tự nhiên tươi đẹp. Bao bọc quanh bản là núi non hùng vĩ, rừng nguyên sinh xanh ngắt, mây trắng bồng bềnh với những thửa ruộng bậc thang đổi màu theo mùa lúa luôn có sức hút đối với du khách khi đặt chân đến đây. Đầu thôn Nặm Đăm là hồ nước lớn, du khách có thể chèo thuyền, câu cá. Những người thích vận động, ưa mạo hiểm thì có thể chọn đi bộ đường rừng đến thác Nai. Nặm Đăm còn có vùng trồng dược liệu và hợp tác xã chế biến các sản phẩm dược phục vụ chăm sóc sức khỏe theo phương pháp thủ công truyền thống.

Sức hút của làng văn hóa du lịch cộng đồng Nặm Đăm còn ở nền văn hóa đặc sắc của 65 hộ đồng bào dân tộc Dao Chàm (áo dài) sinh sống ở đây. Tại Nặm Đăm, phụ nữ vẫn giữ truyền thống tự may mặc quần áo của dân tộc. Cả nam giới và phụ nữ đều mặc trang phục truyền thống trong tất cả các sinh hoạt đời thường. Các công trình đều được xây dựng từ những vật liệu tại chỗ, thân thiện với môi trường. Người dân cố gắng hạn chế tối đa sự tác động vào thiên nhiên để giữ nguyên cảnh quan vốn có. Chị Phàn Thị Điềm giới thiệu: “Nhà trình tường là kiến trúc truyền thống của dân tộc tôi. Khách du lịch tới đây đều thích thú khi ở trong nhà đất. Vì thế, chúng tôi luôn giữ kiến trúc của dân tộc, sống hòa mình vào thiên nhiên dù có điều kiện xây dựng nhà gạch hay bê tông cốt thép khang trang”.

Ông Lý Đài Thông, nghệ nhân dân gian của thôn Nặm Đăm cho biết: “Khách đến với Nặm Đăm là bởi vẻ đẹp nguyên bản của người Dao. Chúng tôi thường bảo nhau giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của người Dao. Để du khách đến với Nặm Đăm nhiều hơn. Chúng tôi tổ chức các hoạt động lễ hội với những trích đoạn riêng vào các buổi tối phục vụ du khách, giúp họ hiểu được một phần văn hóa của người Dao. Chúng tôi cũng thành lập đội văn nghệ dân gian để trình diễn cho du khách xem’’.

Bước ra từ điệu múa sạp, chị Nguyễn Thị Nhung, một du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Chúng tôi đến từ hôm qua và rất ấn tượng với những trải nghiệm ở đây. Chúng tôi đã tắm lá thuốc của người Dao, tham gia chế biến các món ăn truyền thống của người dân địa phương, đi chợ vùng cao. Đặc biệt, tôi được xem các trích đoạn quan trọng của lễ cấp sắc. Mọi người ăn mặc rất đẹp, múa hát rộn ràng, rất ấn tượng. Đó là những kỷ niệm đáng nhớ với gia đình tôi".

Bài và ảnh: Thu Hằng